Żyrandol i jego dzieje

Historia żyrandola jest bardzo długa. Zanim powstała elektryczność to najwcześniejsze żyrandole miały prostą konstrukcję: dwie drewniane belki tworzące krzyż, z kolcami na końcu do mocowania świec wykonanych z tłuszczu zwierzęcego. Dopiero z biegiem czasu ludzie zaczęli nadawać różne formy upiększające ten codzienny przedmiot rozświetlający nasze domy.

Żyrandol od pokoleń był najbardziej dekoracyjnym przedmiotem w domu. Od zawsze był symbolem pozycji społecznej i miejsca w hierarchii klasowej. Od zawsze odgrywał główną rolę w pomieszczeniu, jako źródło światła. W dawnych czasach nie zwracano uwagi na wygląd żyrandola, liczyła się praktyczność. Natomiast z biegiem czasu bardzo to się zmieniło.

Na ilustracji powyżej, prymitywnie wykonany żyrandol na 4 świeczki, zawieszany pod sufitem na linie. Aby zgasić lub zapalić świece, ściągało się go za pomocą liny na dół.

Słowo „żyrandol” pochodzi od francuskiego słowa „chandelle” oznaczającego świecę, a wcześniej od łacińskiego "candelabrum". Sama nazwa już budziła respekt, była synonimem klasy, luksusu i władzy.
Żyrandole z czasem zaczęły się pojawiać w miejscach kultu, pałacach, rezydencjach, kościołach. Mniej więcej od XV wieku zaczęto wytwarzać bardziej skomplikowane wzory żyrandoli.

Z czasem zaczęto zakrzywiać ramiona w różne geometryczne wzory i kształty. Bardzo często robiono okrągłe żyrandole z dużą ilością świec. Wpływy greckie i rzymskie stały się popularne w żyrandolach, a elementy neoklasyczne zostały również dostosowane do wzorów. Często wykonywano je z odlewów metalowych, a wzory rzeźbiono i złocono w drewnie. Czyste linie i mitologiczne stworzenia i symbole były bardzo popularne i pochodzą z tej epoki.

W tych czasach także zaczęły pojawiać się żyrandole ze szkła. Szklane żyrandole zostały stworzone i wyprodukowane przez czeskich i weneckich producentów szkła. Żyrandole w stylu czeskim były bardziej popularne w Europie, szczególnie ze względu na sposób załamywania światła przez pozycjonowanie kryształu.

Z czasem we Włoszech zaczęto wytwarzać szkło Murano, to dodało jeszcze więcej głębi żyrandolom. Szkło Murano nie było tak popularne, jak kryształy, ponieważ nie nadawało się do szlifowania i nie załamało światła tak skutecznie. Typowymi cechami żyrandoli Murano są szczegółowe liście, kwiaty i owoce, które mogłyby być jeszcze bardziej skuteczne dzięki różnemu kolorowi szkła. Ich głównym atrybutem była ich oryginalność. Ten fundamentalny projekt został następnie przekształcony w „ciocca”, który ma cechy bukietu kwiatów i wziął projekty wykonane ze szklanych żyrandoli ze szkła Murano i rozwinął je dalej. Żyrandole ze szkła Murano były używane głównie w pałacach i teatrach, miejscach w których kolor byłby dodatkiem i uzupełniałby otoczenie. Z czasem lampy i żyrandole Murano, zagościły w bogatych rezydencjach i domach.

Jednak prawdziwa rewolucja przyszła razem z barokiem. Wraz z tą epoką przyszedł czas na wyszukane formy żyrandoli w eleganckim i ekskluzywnym stylu.

Z biegiem wieków, świeczniki na świece zostały przerobione na gaz. Było to w latach 90 XIX wieku wraz z wprowadzeniem światła elektrycznego, kiedy niektóre żyrandole mogły być używane na gaz lub elektrykę. W miarę zwiększania się zużycia energii elektrycznej żyrandole stopniowo zaczęły być wykorzystywane wyłącznie w połączeniu z energią elektryczną. Zamiast świec zakładano oprawki świeco podobne i żarówki przypominające świece. Daje to oryginalny i autentyczny wygląd, jednocześnie utrzymując żyrandole w historycznym stylu. Żyrandole są zasadniczo ponadczasowe.

Obecnie żyrandole przyjęły przeróżne formy i kształty. Jedne z piękniejszych żyrandoli powstały w epoce secesyjnej. Także popularnym stylem z początku XX wieku jest styl Art Deco.

Pod spodem muzealny żyrandol w bardzo lubianym stylu w Polsce, czyli Empire: